Ξημερώνει ο αιώνας των πόλεων και των Δημάρχων!

Ξημερώνει ο αιώνας των πόλεων και των Δημάρχων!

Ο Δήμαρχος Καισαριανής, Χρήστος Βοσκόπουλος σε αποκλειστική συνέντευξη στη ΖΩ2

-Ποιος είναι ο ρόλος των δημάρχων στη σημερινή εποχή;

Νομίζω ότι από δω και πέρα ο ρόλος των Δημάρχων θα είναι ολοένα και πιο δυναμικός και πιο ουσιαστικός. Γιατί ο δήμαρχος σήμερα γεφυρώνει την κοινωνική βάση με τις υπερκείμενες εξουσιαστικές και κρατικές δομές. Ο Δήμαρχος σήμερα αποτελεί επιχειρησιακό βραχίονα του κράτους, ενώ ταυτόχρονα είναι ο άνθρωπος που γνωρίζεται με τον πολίτη προσωπικά, που λύνει τα προβλήματα στη βάση τους. Ο δήμαρχος λοιπόν, αν στην Ελλάδα είχε και τα απαραίτητα εργαλεία και μέσα, αν δηλαδή η αυτοδιοίκηση ήταν πραγματική αυτοδιοίκηση, θα μπορούσε να επιτελέσει σοβαρό και ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη, την ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή.
Ο Δήμαρχος στην Ελλάδα ιστορικά, ειδικά μετά την μεταπολίτευση, είναι αυτός ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα σε πόλεις με χαμηλές έως ανύπαρκτες υποδομές, υποχρεωτικά είναι ένας δήμαρχος διεκδικητής, που διεκδικεί πόρους από το κεντρικό κράτος για να αποκτήσει στοιχειώδεις υποδομές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Παναγιώτης Μακρής που με διεκδίκηση κι αγώνα κατάφερε να αποκτήσει η Καισαριανή αποχετευτικό σύστημα που δεν είχε υπήρχε και άρα έγινε προτεραιότητα για αυτόν, ή πάρκο στο «τρίγωνο» που προέκυψε από την απαλλοτρίωση της λεωφόρου Αλεξάνδρου.
Την δεκαετία του ‘80 συντελείται και ένα μεγάλο γεγονός: η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που ανοίγει νέους ορίζοντες και αλλάζει τα δεδομένα. Ξαφνικά έρχονται χρήματα στην χώρα. Ο δήμαρχος-διεκδικητής θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε κάτι διαφορετικό. Ποιο είναι αυτό; Είναι ο εργολάβος-δήμαρχος. Είναι αυτός που θα πάρει χρήματα από Ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και προγράμματα και θα τα κάνει εργολαβία, θα τα κάνει έργο για την πόλη του.
Σταδιακά ξεπεράσαμε και αυτή τη φάση στην εξέλιξη του ρόλου του Δημάρχου και περάσαμε στην επόμενη που απαιτεί τον δήμαρχο να είναι οραματιστής. Ο δήμαρχος σε αυτή τη φάση καλείται να κοιτάξει με σταθερό βλέμμα προς το μέλλον και να πει «να μη χάσουμε τη μεγάλη εικόνα, να είμαστε μέσα σε αυτήν».
Το μοντέλο του δημάρχου που τείνει να επικρατήσει σήμερα είναι το μοντέλο που συγκεντρώνει και τα τρία χαρακτηριστικά. Σήμερα ο δήμαρχος πρέπει να είναι και διεκδικητής και εργολάβος και οραματιστής. Η εποχή απαιτεί από τους δημάρχους και τις τρεις προηγούμενες ιδιότητες. Ο δήμαρχος πρέπει και να διεκδικεί και να οραματίζεται και να είναι τεχνοκράτης, ώστε να υλοποιεί το όραμα και να το μετουσιώνει σε αληθινό έργο για την πόλη.

-Θα μπορούσε, πιστεύετε, η ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης να ενισχύσει και τη δημοκρατία;

100%. Και το λέω μετά λόγου γνώσεως. Στην πόλη, ο δήμαρχος δεν παίρνει μια ανώνυμη ψήφο. Η ψήφος στην πόλη είναι σχεδόν επώνυμη. Μετράει προσωπικότητες, μετράει ανθρώπους που τον στηρίζουν και δεν τον στηρίζουν. Η κοινωνία είναι προσωποποιημένη, δεν είναι ένας τηλεοπτικός πολτός, ο οποίος αποτυπώνεται με νούμερα και ποσοστά. Οι δήμοι είναι κοινωνίες, οι οποίες συμπάσχουν, δουλεύουν μαζί, συγκρούονται. Η δημοκρατία λειτουργεί καλύτερα λόγω κλίμακας!
Από την άλλη, η πόλη είναι μια οντότητα διαχρονική. Εξ ου και η επιμονή μου στη διπλωματία των πόλεων. Οι πόλεις είναι αιώνιες. Τα κράτη αλλάζουν. Καταρρέουν Αυτοκρατορίες, για παράδειγμα η Αυστροουγγαρία ή η Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά οι πόλεις τους όπως η Κωνσταντινούπολη και η Βιέννη παραμένουν εκεί. Οι πόλεις είναι αιώνιες, για αυτό και οφείλουν να πάρουν το παιχνίδι στα χέρια τους. Πλέον βοηθάει η τεχνολογία σε αυτό. Κάθε πόλη λοιπόν, αποκτά δική της νέα υπόσταση.
Οι μαζικές υπεράνθρωπες εθνικές ή υπερεθνικές οντότητες, στην ουσία αποδυναμώνονται στη γενικότητά τους. Οι πόλεις ανταγωνίζονται πλέον για την προσέλκυση κεφαλαίων και νέων επισκεπτών, στοχεύουν στην απόκτηση αίγλης και οικονομικής επιφάνειας, επισκεψιμότητας και δύναμης. Αυτό ταυτόχρονα τι σημαίνει; ‘Ότι έχουμε πλέον τα μέσα να συζητάμε στο επίπεδο της πόλης πράγματα που απασχολούσαν αποκλειστικά το κράτος. Η πόλη αυτονομείται, χειραφετείται και επαναλειτουργεί ως κύτταρο της δημοκρατίας.
Αυτά θα τα συναντήσουμε οσονούπω με τη ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας, η οποία αλλάζει και τα ήθη. Εδώ κολλάει «το μέσον είναι το μήνυμα», με την έννοια ότι το τεχνολογικό μέσο παράγει πολιτισμό, δημιουργεί νέες συνθήκες, νέα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα στα οποία είτε ανταποκρίνεσαι, είτε δεν ανταποκρίνεσαι, είτε τελικά καταλήγεις εκεί όταν σε σύρει η συγκυρία. Αυτά τα μέσα αλλάζουν την κοινή κουλτούρα και οπτική. Σκεφτείτε τι θα σκεφτόμασταν αν πριν από είκοσι χρόνια μας έλεγαν ότι θα έχουμε έναν τεράστιο ωκεανό πληροφορίας και άμεσης επικοινωνίας, όπως η Google και το Facebook. Σκεφτείτε πόσα πράγματα ξεκίνησαν απλά και μόνο επειδή ανέβηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από την Αραβική άνοιξη μέχρι το #Metoo. Διανύουμε γενικά μια περίοδο μεγάλων μεταβάσεων. Οι υγιείς πολιτικές δυνάμεις καλούνται, αντί να αναπαράγουν το παρελθόν και να προσπαθούν να το αναστήσουν, να διαβάσουν το σήμερα, να οπλιστούν με θάρρος και να χτίσουν το αύριο.

-Ο κόσμος στη σελίδα του Δήμου στο Facebook εκφράζει συχνά κάποια παράπονα όπως οι σπασμένοι κάδοι, οι λακκούβες, ο φωτισμός και η συγκοινωνία.

Είναι απλό: αν είχαμε χρήματα, αν ο δήμος ήταν εύρωστος οικονομικά, εάν δεν εξαρτούμασταν από την κεντρική εξουσία, εάν μπορούσαμε να παράγουμε πλούτο μόνοι μας, προφανώς θα είχαμε δώσει την καλύτερη απάντηση σε όλα τα προβλήματα της καθημερινότητας: θα τα επιλύαμε. Η αδυναμία μας όμως να ισορροπήσουμε σε ένα πολύπλοκο κόσμο με μηδενικούς πόρους μεταφράζεται μερικές φορές από τον κόσμο ως δυστοκία, χάσιμο χρόνου, ή ακόμη χειρότερα, αδιαφορία. Ενώ δεν ισχύει τίποτα από τα τρία. Αντιθέτως.
Φανταστείτε, σε κάθε γωνιά της πόλης υπάρχουν και δέκα προβλήματα. Θα την «κλείσουμε» τη λακκούβα, ενδεχομένως όχι στους χρόνους που θέλει ο πολίτης, ο οποίος δεν γνωρίζει τίποτα για την υποστελέχωση του Δήμου, ούτε την αδυναμία του να πληρώσει εργολάβο για να καλύψει την υποστελέχωση. Άρα λοιπόν το οικονομικό είναι το μεγαλύτερο μας πρόβλημα. Να δώσω ένα παράδειγμα: τον επόμενο μήνα εξοφλούμε ένα χρέος ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, το οποίο κληρονόμησα από τους προκατόχους μου.
Μια απλοϊκή σκέψη θα μπορούσε να είναι «αν δεν είχαμε το δάνειο, αν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα χρήματα για να κλείσουμε λακκούβες, πόσες λακκούβες θα κλείναμε;» «Πολλές» είναι η απάντηση. Αλλά θεωρώ πως αν μας έμαθε κάτι η οικονομική κρίση είναι ότι η αυτάρκεια είναι η καλύτερη λύση.
Θέλει υπομονή λοιπόν προκειμένου να χτίσουμε μία οικονομική βάση, αν όχι εύρωστη, τουλάχιστον ικανή να ανταποκρίνεται στα ζητήματα της καθημερινότητας και να μην τρέχω, ας πούμε, στον υπουργό, στον υφυπουργό, στο βουλευτή και να ζητάω ή να διεκδικώ. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν διεκδικούμε και δεν παίρνουμε. Τα παίρνουμε όλα. Ό,τι κουνάει, πετάει, κολυμπάει, έρπει. Δεν έχουμε αφήσει πρόγραμμα που να μην κάνουμε αίτηση. Διεκδικούμε μάλιστα και ευρωπαϊκά προγράμματα, κάποια εκ των οποίων είναι σε στάδιο υλοποίησης, άλλα σε αναμονή έγκρισης και άλλα σε επίπεδο σχεδιασμού.

-Άρα ο σχεδιασμός για την επόμενη 5ετία τι περιλαμβάνει;

Κατ’ αρχάς, την επόμενη πενταετία θα συνεχίσουμε ό,τι ξεκινήσαμε. Χωρίς να περιαυτολογήσω για την ομάδα μας και τις Υπηρεσίες, έχουμε κάνει πανελλήνια ρεκόρ σε τρία χρόνια: σχεδιασμός, εγκρίσεις, δημοπρατήσεις, συμβάσεις και ξεκίνημα έργου. Μόνο το ΚΗΦΗ να φέρω σαν παράδειγμα φτάνει. Έργο που σύρθηκε για περισσότερα από 10 χρόνια, τώρα το υλοποιούμε, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν.

-Γιατί επιλέξατε να συμμαχήσετε με δύο παρατάξεις και να διαμορφώσετε ενιαίο ψηφοδέλτιο για τις εκλογές του Οκτωβρίου 2023;

Η επιλογή για συνεργασία πρωτίστως δυναμώνει την προσπάθεια, ενισχύει τις αποφάσεις, τις κάνει πιο στέρεες, πιο ισχυρές, γιατί έχουν μεγαλύτερο εύρος, αλλά δυναμώνει και την προσπάθεια μπροστά στον κοινό στόχο. Για μένα από την άλλη, είναι δείγμα ωριμότητας και της δικής μας δημοτικής αρχής αλλά και των άλλων παρατάξεων, ακόμα και μεταξύ των μελών, που μπορεί να έχουμε τις διαφορές μας, αλλά επιλέγουμε να δούμε ποια πράγματα μπορούμε να αναλάβουμε από κοινού. Από την άλλη, ο κόσμος βαρέθηκε την καταγγελία, την έχθρα, τον εμφύλιο, θέλει συναινέσεις, θέλει συνεργασίες. Πρέπει να δούμε την κοινωνία ως πεδίο συνεργασίας, κοινού καλού και κοινού ορίζοντα. Αυτό είναι απλή αναλογική!

-Θέλετε να μας εξηγήσετε τι έχει συμβεί με τις στάσεις του ΟΑΣΑ και τα παγκάκια;

Εντάξει, τώρα μιλάμε για ένα απλό γεγονός και τι εννοώ λέγοντας απλό: Θέλεις να αντικαταστήσεις κάτι με κάτι καλύτερο, λειτουργικότερο, τόσο αισθητικά όσο και πρακτικά. Αυτό γίνεται με όρους και προδιαγραφές, χωρίς στο στάδιο της κατασκευής, να αποφεύγονται και αστοχίες. Γίνονται πράγματα τα οποία μπορεί να ξεφύγουν από το αρχικά ορισμένο όπως πχ τα παγκάκια. Θα ήθελα να επισημάνω όμως ότι οι αστοχίες εντοπίστηκαν γρήγορα (πριν την παραλαβή του έργου), όσο δηλαδή ήταν ακόμα σε στάδιο υλοποίησης. Παρενέβην λοιπόν και τα παγκάκια άλλαξαν! Τώρα, στο επίπεδο της εκφοράς προσωπικής γνώμης κυρίως στα σόσιαλ μίντια, ας μη μιλήσουμε. Ξέρετε τι λένε για τις «γνώμες»…Άσε δε τις εκρήξεις μίσους και τοξικότητας…

-O κόσμος στα σόσιαλ μίντια εξέφρασε και ένα παράπονο για τα τραπεζοκαθίσματα και τον περιορισμό του χώρου στο πεζοδρόμιο. Τι απαντάτε σε σχέση με αυτό;

Ότι επί της αρχής έχει δίκαιο. Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο κάποιος να παίρνει άδεια π.χ. για 6 τραπεζοκαθίσματα και να βάζει 12. Τέτοια βλέπει ο πολίτης και εξαγριώνεται. Από τη άλλη, ο Δήμος δεν διαθέτει ελεγκτικό μηχανισμό, ούτε αρκετό προσωπικό για να τον κυνηγάει κάθε μέρα. Όπου μπορούμε, τα μαζεύουμε. Πρέπει όμως να υπάρχει κι αυτό που λέμε η αίσθηση της ατομικής ευθύνης, ο σεβασμός στο δημόσιο χώρο, στο δικαίωμα του γονέα να κυκλοφορεί με το παιδικό καροτσάκι για να πάει το παιδί του βόλτα. Από την άλλη βέβαια, το να δημιουργήσεις συνθήκες ανάπτυξης εργασίας στην πόλη σου είναι κι αυτό ένα από τα ζητούμενα. Σε αυτά τα 10 δευτερόλεπτα που σου χρειάζονται για να περάσεις ανάμεσα από τα τραπεζοκαθίσματα, αντί να τα βλέπεις σαν εμπόδιο, σκέψου ότι κάποια παιδιά της πόλης σου δουλεύουν εκεί και μια περιοχή που αλλιώς μπορεί να ήταν ερημότοπος, ζωντανεύει.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση. Επί της αρχής όμως, οι πολίτες έχουν δίκαιο, ειδικά όταν μιλάμε για ΑμεΑ ή για παιδικά καροτσάκια έχουν απόλυτο δίκαιο. Κάνω έκκληση λοιπόν στους συμπολίτες μου ένθεν κακείθεν να βλέπουν με συγκατάβαση ο ένας την πλευρά του άλλου, χωρίς να χρειάζεται η παρέμβαση ή η «καταστολή» από το Δήμο. Ο Δήμος έρχεται αρωγός. Έρχεται να βοηθήσει την κοινωνία να αναπτυχθεί σε μια σοβαρή και προοδευτική κατεύθυνση. Δεν έρχεται να επιβάλει ποινές και πρόστιμα. Το κάνουμε όταν έχουμε εξαντλήσει τα περιθώρια διαλόγου.

-Άλλο ένα σύνηθες σχόλιο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι ότι όλα αυτά τα έργα που ξεκινάνε τώρα γίνονται λόγω προεκλογικής περιόδου.

Μερικώς ισχύει. Και εξηγούμαι. Είπαμε με χρόνους δημοσίου ότι ένα έργο για να γίνει πραγματικότητα, χρειάζεται τεράστιο χρόνο ωρίμανσης. Σε μας που ξεκινήσαμε αμέσως να σχεδιάζουμε την ανάπλαση της Πλατείας και του Σκοπευτηρίου, χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να αρχίσουν τα έργα να υλοποιούνται. Συμπίπτουν λοιπόν με τις εκλογές. Τι να κάνουμε; Να μην τα ξεκινήσουμε; Από την άλλη όμως, το προεκλογικό κλίμα δεν αφορά μόνο την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά συνολικά τη χώρα, καθώς οι χρόνοι μεταξύ των εθνικών εκλογών με αυτών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν κάπως συμπέσει. Ας είμαστε ειλικρινείς, υπάρχει και μια κουλτούρα τέτοια στη χώρα γενικώς. Οι εκλογές γενικότερα ξεκλειδώνουν διαδικασίες… Είναι γνωστό αυτό. Να δώσω ένα παράδειγμα. Πριν από λίγο καιρό πήραμε 2 εκατομμύρια ευρώ για το πρόγραμμα της Οδικής Ασφάλειας. Για την ακρίβεια δεν τα έχουμε πάρει ακόμα. Πήραμε την έγκριση πριν από 2 μήνες. Πότε να κάναμε το έργο; Πέρυσι; Θα γίνουν λοιπόν κάποια έργα που θα είναι στην κατεύθυνση της οδικής ασφάλειας. Θα το κάνουμε τώρα «προεκλογικά»! Όπως και την αντικατάσταση του οδοφωτισμού με φωτιστικά LED. Παίρνουμε και κάνουμε αυτό που πρέπει στον χρόνο που μας επιτρέπεται. Άρα ξεκλειδώνουν διαδικασίες. Αναγκαστικά τις ακολουθούμε. Αν μπορούσαμε να το κάνουμε από τον πρώτο χρόνο, γιατί να μην το κάνουμε; Ο πολίτης βλέπει, κρίνει και ξέρει.

-Σε έναν απολογισμό αυτής της τετραετίας, τι θα κάνατε διαφορετικά;

Ίσως άλλαζα την προτεραιοποίηση κάποιων ζητημάτων. Θα έκανα μια αναδιάταξη των προτεραιοτήτων. Θα έδινα μεγαλύτερη σημασία σε κάποια ζητήματα καθημερινότητας. Σε κάθε περίπτωση θα ακολουθούσα την ίδια κατεύθυνση, με στόχο να βγάλω την πόλη από την απραξία, την εσωστρέφεια, τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό, την υπανάπτυξη, να γυρίσουμε γενικώς σελίδα.
Σκοπεύω μάλιστα σύντομα να αναρτήσω στην ιστοσελίδα της παράταξης ένα συγκριτικό πίνακα του προγράμματος που καταθέσαμε στην πόλη πριν τις εκλογές του 2019 και έναν απολογισμό του τι έχουμε υλοποιήσει. Το οφείλουμε ως παράταξη καταρχάς στον εαυτό μας και κατά συνέπεια σε όσους μας στήριξαν με την ψήφο τους.
Θα δηλώσω υπερήφανος για το έργο που έχουμε παράξει και μάλιστα κατάφερα να συμπορευτούν και να συμπράξουν μαζί μας δύο μεγάλες δημοτικές παρατάξεις της πόλης. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.