- Τετάρτη, 14 Φεβρουαρίου 2018 20:11
Του Σπύρου Τζόκα
Η ιδεολογικοποίηση της ιστορίας και η χρήση της για τον εθνικό φρονηματισμό και την ιδεολογική χειραγώγηση έχει επιχειρηθεί αρκετές φορές και στο παρελθόν και κάποιες φορές στοίχισε ακριβά στην ανθρωπότητα. Με την προβολή της εθνοκεντρικότητας, της διάκρισης και της υπεροχής η ιστορία παρουσιάζεται σαν εγχείρημα κατασκευής ταυτότητας και συνέχειας ενός περιχαρακωμένου και υπέρτερου έθνους που αποκλείει τον Άλλο ή τον θεωρεί κατώτερο. Ακραία τέτοια περίπτωση η θεωρία της Άριας φυλής, που όλοι γνωρίζουμε τις συνέπειες της. Η καλύτερη περίπτωση στην αντίληψη αυτή είναι να χρησιμοποιείται ο Άλλος ως συμπληρωματικό στοιχείο μιας αναχρονιστικής γραμμικής αντίληψης για την ιστορία.
Η κατεύθυνση, στην προκειμένη περίπτωση, είναι προφανής : να λειτουργήσει η Ιστορία ως το κατεξοχήν πεδίο ανάπτυξης ιδεολογικών στόχων, που εξυπηρετούν συγκεκριμένα εθνικά, πολιτικά, θρησκευτικά ή και κομματικά συμφέροντα. Στην ελληνική περίπτωση, η προσφυγή στην ιδεολογική χειραγώγηση επιχειρείται, συνήθως, μέσω της υποκατάστασης των «γενικών» ή πανανθρώπινων σκοπών της ιστορίας (συνήθως χρησιμοποιούνται ως επικάλυμμα) από τους «ειδικούς», τους στενά, δηλαδή, εθνικούς, που υπερισχύουν. Ενδεικτική η περίπτωση της FYROM, όπου η Ιστορία χρησιμοποιείται σαν πόρνη και κατά κόρον στην προσπάθεια να ικανοποιηθούν ανομολόγητες ορέξεις.
Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών της 28ης Ιανουαρίου στην Κύπρο ανέδειξε νικητές τις δύο συνιστώσες αυτού που επικράτησε να λέγεται ΔΗΣΑΚΕΛ, δηλαδή της άτυπης αλλά ουσιαστικής συμμαχίας του δεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ) και του «αριστερού» ΑΚΕΛ, και που εδώ και δέκα χρόνια πασχίζει να αποδομήσει το συντριπτικό ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν του 2004. 
Η ακατάπαυστη φλυαρία των πολιτικών παρατηρητών γύρω από τις παραφορές του Ντόναλντ Τραμπ, οι μιντιακές λιτανείες περί του «απρόβλεπτου» του χαρακτήρα του και του «ερασιτεχνισμού» του, η μόνιμη εστίαση πάνω στην επιδειξιομανία του, όταν δεν ποντάρουν κατευθείαν στην ψυχική του υγεία (λες και ο νικητής μιας προεδρικής εκλογής θα μπορούσε να είναι κάποιος «ελαφρώς παρανοϊκός»), η λογοδιάρροια, εν ολίγοις, που χαρακτηρίζει την συνήθη «τραμπολογία» εμφανίζει μια σημαντική δυσχέρεια: απαλλάσσει τους αυτουργούς της από του να προβούν σε μια πραγματική πολιτική ανάλυση. Επαναλαμβανόμενη ως η επωδός των συστημικών σχολιαστών, αυτή η αγοραία ψυχολογία δεν επιτρέπει να δούμε στην πολιτική του Τραμπ άλλο τίποτα, στην καλύτερη περίπτωση, παρά ένα πλέγμα ασυνεπειών, ένα συνονθύλευμα ενεργειών χωρίς κατευθυντήρια γραμμή.
Ο Ζαν Κατρεμέρ (Jean Quatremer), ανταποκριτής στις Βρυξέλλες εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια της γνωστής παρισινής εφημερίδας Libération, συνέγραψε ένα αποκαλυπτικό βιβλίο-ντοκουμέντο για την πολυδιαφημιζόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), με τον τίτλο ‘Τα καθάρματα της Ευρώπης – Οδηγός για Ευρωσκεπτικιστές ’ (Εκδ, Calmann-Levy, Παρίσι, Μάρτιος 2017). Ο Κατρεμέρ θεωρείται ένας από τους καλύτερους γνώστες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για χρόνια φιγούραρε στον κατάλογο των πλέον ένθερμων υποστηρικτών της. 
Εκτός από τους αντιδραστικούς οι οποίοι θεωρούν ότι οι κοινωνικές ιεραρχίες είναι θεμελιωμένες στη φύση και ότι κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται για να διατάζουν και κάποιοι άλλοι για να υπακούουν, όλος ο άλλος κόσμος συμφωνεί πως πρέπει να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα του ανθρώπου. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν μιλάμε όλοι για το ίδιο πράγμα. Αν με τούτη την έκφραση εννοούμε τη δυνατότητα για τον καθένα να απολαμβάνει τα κοινά αγαθά, τότε η πρόσβαση στην εργασία, στην κατοικία, στην περίθαλψη και την παιδεία, αποτελούν και αυτά μέρος των δικαιωμάτων του ανθρώπου – ή ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για να μην παίζουμε με τις λέξεις – στον ίδιο βαθμό με την ελευθερία της έκφρασης ή την επιλογή του σεξουαλικού του προσανατολισμού. Η όποια σοβαρή αντιμετώπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προϋποθέτει τη συμπερίληψη σε αυτά και των συλλογικών δικαιωμάτων, δηλαδή τη δυνατότητα του να ζει κανείς μέσα σε αξιοπρεπείς υλικές συνθήκες. 
.
Ακολουθήστε μας
στα κοινωνικά μας
δίκτυα.